Betrek kinderen zoveel mogelijk bij alles wat geregeld moet worden voor/ tijdens en na een overlijden. Hun inbreng en wensen zijn voor hen belangrijk. Ze kunnen taken op zich nemen die bij hun leeftijd passen waardoor ze zich betrokken voelen.
Wanneer de overledene iemand is die ze goed kennen, neem dan zo mogelijk samen met de kinderen afscheid.
Neem wel eerst als volwassenen zelf afscheid, kinderen zijn zeer gevoelig voor de emoties van hun ouders. Als ze er tegenop zien, vraag dan waar ze tegenop zien en praat er over. Dwingen is niet goed, je kunt hen wel helpen.
Neem kinderen als dat mogelijk is mee bij een condoleancebezoek aan de nabestaanden. Het is vaak een ontmoeting waarbij kinderen veel leren over verdriet, troosten en getroost worden. Je kunt zelf inschatten wanneer de nabestaanden dit op prijs stellen en wanneer je kinderen beter thuis kunt laten.
Wanneer iemand uit een directe omgeving overleden is, kunnen kinderen zeker, ongeacht hun leeftijd, bij de uitvaartdienst aanwezig zijn. Zeker wanneer de dienst aange¬past wordt aan de aanwezigheid van kinderen.
Wanneer kinderen heel jong zijn is het misschien beter dat ze er niet bij aanwezig zijn, doordat ze zelf niet veel begrijpen van het moment, vaak kunnen kleine kinderen niet zolang stil zitten en gaan hun aandacht vragen.
Wanneer je als volwassene zelf dicht bij degene staat van wie afscheid genomen wordt dan kan het goed zijn dat er iemand in de afscheidsdienst aanwezig is die voor je kinderen kan zorgen als ze het niet meer volhouden zodat je zelf aanwezig kunt blijven..
Bij het overlijden van iemand uit het eigen gezin is het aan te raden foto's te maken van alles wat er gebeurt. Ook dvd-opnamen zijn waardevol. Omdat alles zo anders is dan normaal krijgen kinderen veel indrukken. Ze letten vaak op de 'verkeerde' dingen en komen dan na jaren met de vraag hoe het precies gegaan is en hoe ze zelf gereageerd hebben in die tijd. Foto's en videobeelden zijn dan een belangrijk hulpmiddel. Foto’s geven een totaal beeld van de plechtigheid.
Blijf zorgen dat de naam van degene die overleden is nog regelmatig genoemd wordt in huis. Kinderen heb¬ben het nodig te merken dat er over de overledene gesproken mag worden, ook al maken ze er zelf niet altijd gebruik van. Stop dierbare spullen die aan hem/ haar herinneren niet weg.
Ontneem een kind niet haar / zijn verhaal doordat er anderen steeds het woord nemen. Laat het kind vertellen wat het denkt en ook voelt, en laat dat van het kind zijn.. Vraag waarom ze iemand zo mist, of wanneer ze iemand mist, waar ze het verdriet voelt of de pijn..Door zelf stil te zijn geef je het kind ruimte haar/ zijn verhaal te doen.
Blijf kinderen de aandacht geven, waar ze om vragen en op de momenten dat zij erom vragen.
Blijf kinderen accepteren met al hun gevoelens. Vraag niet om hun gevoelens te veranderen, door ze te benoemen worden ze ook vaak geaccepteerd en kunnen ze er zelf beter mee omgaan.
Soms spelen kinderen dat ze dood zijn,..of dat ze dood geschoten worden, accepteer het. Het zal hun manier zijn van omgaan met de dood.
Verbied kinderen niet om met anderen te praten over datgene dat ze hebben meegemaakt, het is belangrijk voor kinderen dat ze ook met anderen kunnen praten, ze moeten hun verhaal kwijt.
Vaak willen ze de ouders geen verdriet doen en niet belasten met hun zorgen.
Realiseer dat het verwerkingsproces niet alleen op de ouders aankomt, ook de school, vriendjes,sport, ect. Al deze mensen kunnen hun helpen.
