We kunnen onze kinderen niet altijd beschermen tegen verlies en verdriet. Wel kunnen we een kind leren er mee om te gaan. Kinderen rouwen in kleine stukjes. Het ene moment zijn ze verdrietig en op het andere spelen ze alsof er niets is gebeurt.
Wanneer we kinderen betrekken bij een afscheid, is het voor hun en voor de volwassen vaker een makkelijker weg te gaan dan wanneer we kinderen er niet bij betrekken en achteraf met veel vragen komen te zitten. Het geeft altijd een ontspannen sfeer wanneer kinderen bij een afscheid zijn. Een uitvaart die mij is bijgebleven is al van wat jaren geleden.
‘Gerry, wil je langs komen? Onze oom is overleden.’ ‘Deze oom woont naast onze ouders: zijn zus en zwager, en hij hoort zo bij ons gezin.’
De uitvaart wordt thuis besproken. De oom wordt overgebracht naar het uitvaartcentrum in Delden waar hij samen met de familie wordt aangekleed en in de kist gelegd. Tijdens het aankleden worden veel herinneringen gedeeld. ‘Wij hebben jonge kinderen die graag even willen komen kijken, mag en kan dat?’ vragen ze. Dat kan altijd. We spreken af dat de kinderen meekomen op de dag dat hun oom overgebracht wordt naar de aula van de kerk.
Voorzichtig komen de kinderen binnen, niet wetend wat hun te wachten staat. ‘We hebben nog nooit iemand gezien die overleden is’, vertellen ze.
We lopen samen naar de rouwkamer waar oom in de kist ligt. Ik vertel hun bij iedere stap wat ze zien en wat er gaat gebeuren. Zo betrek ik de kinderen er ook bij wanneer de deksel op de kist gaat.
Ik vertel hun dat de kist gesloten wordt met knoppen met daaraan een schroef en dat we samen daarna de kist naar de rouwauto rijden. Daarna vertel ik hun dat er achter het gordijn een deur zit naar buiten en dat we samen oom via die deur naar de rouwauto rijden. Ze mogen helpen. Het gaat goed. Ze zijn enthousiast en vinden het fijn dat ze mogen helpen. Samen rijden we oom naar de auto. Dan vertel ik hun nog iets over de rouwauto en de vlaggetjes van deze auto. Ze vinden alles interessant. Dan mag er één kind meerijden in deze auto om oom te begeleiden naar de kerk. Dit kind zit voorin naast de chauffeur en geniet zo te zien.
Opa
Enkele maanden later overlijd de zwager van deze oom en opnieuw komen de kinderen in de aula. Nu voor hun opa. De drempel is zichtbaar weg. Ik hoef ze nu niets meer te uit te leggen. Zodra ze de rouwkamer binnenlopen, kijken ze zelf al of er voldoende knoppen klaarliggen, waarmee de kist gesloten wordt.
Het gordijn gaat vast open. Want ook hun opa zal via deze deur door hun samen naar de rouwauto worden gereden. Ze hadden zelfs onderling al bepaald wie er vandaag naast de chauffeur mocht zitten in de rouwauto…
Kinderen kunnen zo oprecht en soms zo onbevangen zijn. Ze zijn vaak gevoelig voor de emoties en spanningen van anderen en hebben vaak de neiging om hun ouders met verdriet in bescherming te nemen. Vaak geeft een kind zelf wel aan waar het behoefte aan heeft en wat het wil weten.
Vertel het kind geen verhaal waar het nog niet aan toe is. Luister en kijk naar het kind zelf !
